Dünyada ve ülkemizde ölüm nedenlerinin başında kalp damar hastalıkları gelmektedir. Ülkemizde ölümlerin % 55 i koroner arter hastalıklarına bağlıdır.
Koroner Arter Hastalığı Nedir?
Kalp vücuda kanı pompalayan bir kas dokusundan oluşmuştur. Koroner arterler (atardamarlar), kalp kasının kan ihtiyacını karşılayan, kalbin çalışması için gerekli oksijeni ve diğer maddeleri sağlayan damarlardır. Bu damarlarda kolesterol, yağ tortuları, çeşitli hücreler, kalsiyum vb. maddelerin birikmesi sonucu daralma veya tıkanma oluşmaktadır. Damardan geçen kan akımının azalması sonucu, efor sarf ederken veya istirahat halindeyken göğüs ağrıları oluşur. Damarın tamamen tıkanması çoğunlukla kalp krizine neden olur.
Koroner Arter Hastalığından Korunmak İçin Neler Yapmalı?
Sigara içmeyin, içiyorsanız hemen bırakın! Sigara kalp krizini ve ani ölüm riskini birkaç kat arttırmaktadır. Günde bir sigara içmek bile zararlıdır. Hedefiniz sigarayı tamamen bırakmak olmalı. Çevresinde sigara içilen insanların da (pasif içiciler) kalp damar sağlığı risk altındadır.
Kilonuza dikkat edin! Aşırı kilo yaşam süresini kısaltır. Yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler. Şişmanlığın tanımı için beden kitle endeksi, bel-kalça oranı, bel çevresi ölçümü gibi birçok ölçüt kullanılmaktadır. Bu ölçümlerden koroner arter hastalığı riskiyle ilgili en iyi göstergenin bel çevresi ölçümü olduğu belirlenmiştir. Bel çevresi kadınlarda 80 cm.den, erkeklerde 94 cm.den fazla olmamalıdır.
Hareket edin! Kalp sağlığı riskini azaltmak için haftanın döt veya beş günü, 30 dakika süreyle, orta yoğunlukta egzersiz (yürüyüş, yüzme, bisiklet) yapmanız yeterlidir. Kalp krizi, anjiyoplasti/stent veya by-pass ameliyatı geçirmiş olanlar egzersize başlamadan önce mutlaka doktorlarına başvurmalıdırlar.
Kolesterol düzeyinizi ölçtürün! Yüksek kolesterol, yıllar içinde damar duvarında birikerek plaklar oluşturur ve damarda daralma, tıkanma gerçekleşir. 20 yaşın üzerindekiler kolesterol düzeylerini ölçtürmelidirler. Eğer kolesterolleri normal düzeyde ise 5 yılda bir ölçüm yaptırmak yeterlidir. Birinci derece akrabaları içinde, erken yaşta koroner arter hastalığı veya yüksek kolesterol bulunan çocuklarda da kolesterol düzeyi ölçülmelidir.
Diyetinize dikkat edin! Doymuş yağ oranı yüksek olan katı yağları ve hayvansal yağları kullanmayın. Yağlı etlerden, sakatattan, salam ve sosis gibi işlenmemiş etlerden uzak durun. Balık, tavuk, hindi etini tercih edin. Sebze, meyve ve tahıl ağırlıklı beslenin. Az yağlı ya da yağsız süt ve süt ürünlerini tercih edin.
Tansiyonunuzu ölçtürtün! Yüksek tansiyon (hipertansiyon) en önemli sağlık sorunlarındandır. Ülkemizde yaklaşık 16 milyon kişinin hipertansiyonu olduğu tahmin edilmektedir. Bu kişilerin ancak % 40 ı hipertansiyon hastası olduklarının farkındadır. Her yaş grubunda normal tansiyon değerleri 120/80 mmHg dır.
Kan şekerinizi kontrol ettirin! Şeker hastalığı (diyabet ) kalp-damar sağlığının önde gelen risk faktörlerindendir. Açlık kan şekerinin 126 mg/dl ve ya rastgele ölçülen şeker düzeyinin 200 mg/dl ve üzerinde bulunması diyabet tanısının konmasını gerektirir.
Sağlıklı ve mutlu günler dileğiyle.